“Chính phủ hiện bảo lãnh cho 16 dự án xi măng vay nước ngoài 1,3 tỷ USD. Với 4 dự án khó có khả năng trả nợ, Bộ Tài chính sẽ ứng trả nợ giúp 3 kỳ rồi thanh lý tài sản thế chấp để thu hồi” - Bộ trưởng Vương Đình Huệ cho biết.
Tổng số nợ do Chính phủ bảo lãnh tăng mạnh qua các năm.
Bộ trưởng Tài chính cho biết, xi măng là lĩnh vực được ưu tiên đầu tư nên Chính phủ chủ trương bảo lãnh để vay vốn nước ngoài cho các dự án này. Tính đến 31/8/2011, khoản nợ Chính phủ đã bảo lãnh vay là 1,3 tỷ USD cho tổng số 16 dự án. Hiện nay, có 4 dự án trong số này khó có khả năng trả nợ, gồm: xi măng Đồng Bành 4 triệu USD (cấp bảo lãnh năm 2008), xi măng Thái Nguyên 59 triệu USD (cấp bảo lãnh năm 2005), xi măng Tam Điệp 133 triệu USD (cấp bảo lãnh năm 2000) và xi măng Hoàng Mai 145 triệu USD (cấp bảo lãnh năm 1998).
Bộ trưởng Vương Đình Huệ phân tích, nợ Chính phủ bảo lãnh được coi đó là nghĩa vụ dự phòng. Khi các DN không trả được nợ, Chính phủ phải trả thay, lúc đó nghĩa vụ dự phòng trở thành nghĩa vụ thực tế của nhà nước.
“Cơ chế này khác với vay thương mại như trường hợp Vinashin. Các khoản vay thương mại, nguyên tắc Vinashin vay thì phải tự có trách nhiệm trả nợ, Chính phủ không trả thay. Chính phủ chỉ hỗ trợ Vinashin trên cơ sở các cơ chế, chính sách để đơn vị có thuận lợi nhất trong việc sản xuất kinh doanh, để giảm dần mức lỗ tiến tới hòa vốn để có thể trả được nợ” – ông Huệ khẳng định.
Với các khoản vay của 4 dự án xi măng nói trên, ông Huệ cho biết, nếu DN không trả được nợ, Bộ Tài chính sẽ ứng để trả nợ cho 3 kỳ. Sau 3 kỳ chưa trả được nợ sẽ thực hiện theo hướng bán thanh lý tài sản thế chấp để thu hồi tài sản trả nợ. Tuy nhiên, cho đến nay, các dự án đó đều chưa đến mức quá 3 kỳ mà chưa trả được nợ.
Trước khả năng “vỡ nợ” của một số dự án trong lĩnh vực ưu tiên đầu tư này, Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ, đề nghị rà soát lại tất cả quy hoạch, kế hoạch phát triển các dự án xi măng tại các bộ, ngành, địa phương.
“Chúng tôi cũng đề xuất Thủ tướng chỉ đạo Bộ Xây dựng rà soát lại các bước phát triển ngành xi măng. Trong khi chờ quy hoạch mới, Bộ Tài chính kiến nghị Chính phủ tạm thời ngừng cấp bảo lãnh với tất cả các dự án xi măng cho đến khi Thủ tướng có chỉ đạo mới” - Bộ trưởng Vương Đình Huệ trình bày.
Trước mắt, ông Huệ đã chỉ đạo Cục Tài chính đối ngoại làm báo cáo tổng hợp phân tích tình hình nợ công của Việt Nam trong thời gian 2006-2010 để phục vụ việc điều hành chiến lược nợ công 2011-2020.
P.Thảo (dantri.com.vn)